117 - FADHILA ZA KUSOMA NA KUSOMESHA QURÀNI

1- Mtume, Rehema na amani ziwe juu yake, anafahamisha kuwa mbora wa watu, na aliye juu wa daraja mbele ya Mwenyezi Mungu, ni yule anayeelekea kwenye Qur’ani Tukufu, akaifundisha kusoma, kuhifadhi na kutenda, kisha akawa mwenye ujuzi wa maana na hukumu zake, kisha akaendelea kuifundisha kwa watu, hivyo kwa kuisoma anafikia daraja ya wenye elimu, na kwa kuifundisha anafikia daraja la wenyekuifanyia kazi.

2- Kwa ujuzi na elimu, imewekewa masharti kwamba mtu afanye anachojua; Na ilisimuliwa kutoka kwa Yesu, amani iwe juu yake, kwamba alisema: "Yeye anayejua, anayefanya kazi na kufundisha ataitwa mkuu katika ufalme" .[1]

3- Watu waliofuatia ambao ni matabiina, walifuata nyayo za Maswahaba katika kuhifadhi Qur’an, kujifunza hukumu zake na maana zake, na kuwafundisha watu, karibu miaka arobaini. Huyu ni Abu Abd al-Rahman al-Sulami, Mwenyezi Mungu amrehemu, Tabii, msimuliaji wa hadithi hiyo kutoka kwa Uthman Mwenyezi Mungu awe radhi naye akiwa amekaa kusoma na kufundisha, kuanzia zama za Uthman ibn Affan Mwenyezi Mungu awe radhi naye hadi wakati wa al-Hajjaj ibn Yusuf, karibu miaka arobaini.
Na Abu Abd al-Rahman ni Abdullah bin Habib bin Rabi’a al-Kufi, mmoja wa watoto wa Maswahaba, alizaliwa wakati wa uhai wa Mtume, rehema na amani zimshukie. Abu Amr al-Dani amesema: Amejifunza kusoma kwa Uthman, Ali, Zaid, Ubayy, na Ibn Masoud, na akachukuwa kutoka kwake Qur'ani: Asim bin Abi Al-Nujud - Sheikh Hafs, mwenye usomaji maarufu: Hafs kutoka kwa Asim. Alikufa katika mwaka wa (74) sabini na nne [2].

4- Anasema Al-Salami: “haya ndio yamenikalisha katika kiti hiki.” Yaani, sababu ya kukaa kwake muda mrefu katika kufundisha Qur’an ni kuifanyia kazi Hadith hii, na kutaka kwake kuingia katika maana ya “wema wako.”

1- Sikiliza Hadithi hii, kisha jitahidi kujifunza Qur’ani Tukufu, ujue hukumu zake, udhibiti usomaji wake, ujue maana ya maneno yake na utafakari Aya zake, kisha usambaze kwa watu; Wale ambao ni wavivu ni wale ambao wamenyimwa kuwa miongoni mwa watu bora.

2- Watu wanashindana ili kuwa bora, kuna mtu anataka kuwa bora kwa kumiliki nyumba nzuri, na mwingine kwa kuwa na gari, na yule kwa mavazi yake, mwingne kwa vyeo vyake. Lakini Mtume (Rehma na Amani ziwe juu yake) amefanya mbora wa watu ni aliejifunza Qur-aan na kuifundisha, basi jipime mwenyewe na watu wengine kwa yale aliyoyaeleza Mwenyezi Mungu.

3- Mwenye kutaka kheri za dunia basi asome Qur-aan, na mwenye kutaka akhera basi asome Qur-aan, na anayetaka vyote viwili basi asome Qur-aan. 

4- Ukamilifu wa Elimu ni kuifanyia kazi. Mwalimu afanye awezalo kuwafundisha wanafunzi wake, na asiwe bakhili kwa lolote juu yao. Mwanafunzi awafundishe wenzake yale aliyojifunza kwa mwalimu wake.

5- Hapatikani Mwalimu bora kabisa katika ulimwengu huu mpaka afanyie kazi elimu yake

Ajipambe na adabu za Qur’ani Tukufu; Ili awe ni mfano mzuri wa kuigwa, mwalimu kwa kuwafundisha watu wengine, na awe mwenye kuwahamasisha watu kujifunza Qur’an, Abdullah bin Masoud alisema: “Msomi wa Qur’ani ajulikane kwa ibada za usiku wakati watu wengine wamelala, na ajulikane kwa kufunga mchana wakati watu wengine wanakula, pia ajulikane kwa huzuni yake wakati watu wanafurahi, na kulia kwake wakati watu wanacheka, na kwa kunyamaza kwake wakati watu wanazungumza, Na kwa Unyenyekevu wake wakati watu wengine wakijikweza. Msomi wa Qur’ani anapaswakuwa mwingi wa kulia, kuhuzunika, hekima, Upole, mjuzi, na ukimya. Vilevile Msomi wa Qur’ani hatakikani kuwa mkavu wa macho, mzembe, msema hovyo, wala mpiga kelele, wala msusuavu wa moyo.” [3]

6- Ukimwona Msomi wa Qur’ani aliyejifunza Qur’ani, akaifanyia kazi kwa matendo yake na akaifundisha: Basi Mpende na umheshimu, hata akiwa ni mzee miongoni mwa watu masikini, hata akiwa dhalili kiasi gani, basi huwenda akawa ni miongoni mwa watu bora, khasa akiwa ni miongoni mwa waliokufunza Qur-aan, hapo fahamu kuwa ana haki juu yako.

7- Mwambie mwalimu wa Qur-aan awe na subira akiwa amekaa na watu msikitini kwa muda mrefu au anapokaa na watu katika Taasisi au kwa njia ya mawasiliano, wala asifikirie kuwa yeye amezeeka akaacha kusomesha, kwani Abu Abd Rahman al- Sulami alikaa kwa muda wa miaka arobaini akitafuta fadhila za kuisomesha Qur'an.

8- Yeyote asiyeweza kusomesha Qur-aan moja kwa moja, basi afundishe kwa namna yoyote atavyoweza, kama vile kumhimiza mtu kuisoma, kwa kutumia ujumbe wa maandishi na kuzungumza, kuchapa vitabu, kuandaa programu za kielimu, kuasisi vituo vya kuisoma Qur’ani Tukufu, au kuwalipa Walimu na Wanafunzi, kusambaza klipu za sauti na kadhalika.

9- Amesema Mshairi:
Tembea katika njia za watu wanaojua kwa bidii = na ushikamane na kitabu cha Mwenyezi Mungu bila kujali.
Kwani qur’ani ni msaada katika kukabiliana na dhiki = na ndio mwongozo wa kila kitu.
Ni mwombezi juu ya viumbe, ikitoa ushahidi = inamwokoa mtu kutokana na vitisho.